4 Nguyên tắc phòng cháy chữa cháy: Hiểu để chủ động bảo vệ chính mình

Phòng cháy chữa cháy là gì?

Phòng cháy chữa cháy (PCCC) là tổng hợp các biện pháp kỹ thuật, tổ chức và pháp lý được triển khai nhằm phòng ngừa, phát hiện sớm và xử lý kịp thời các sự cố cháy, nổ, từ đó giảm thiểu thiệt hại về người và tài sản. Đây không chỉ là hoạt động chuyên môn của lực lượng chức năng mà còn là trách nhiệm của toàn dân.

Theo Luật Phòng cháy và Chữa cháy năm 2001 (sửa đổi, bổ sung năm 2013), mọi công dân, cơ quan, tổ chức đều có nghĩa vụ thực hiện các biện pháp phòng cháy chữa cháy phù hợp với vị trí, chức năng và quyền hạn của mình. Luật quy định rõ ràng: “PCCC là nghĩa vụ và trách nhiệm của toàn xã hội” – thể hiện vai trò chủ động, tự giác và tích cực của mỗi người dân trong việc đảm bảo an toàn trước nguy cơ cháy nổ.

Nguyên tắc phòng cháy chữa cháy (theo luật định)

Theo Luật Phòng cháy và Chữa cháy năm 2001, sửa đổi bổ sung năm 2013, mọi cá nhân, hộ gia đình, doanh nghiệp và tổ chức đều có trách nhiệm thực hiện nghiêm túc các nguyên tắc phòng cháy chữa cháy để đảm bảo an toàn về người và tài sản. Dưới đây là 4 nguyên tắc cơ bản trong PCCC mà Phúc Bảo An luôn khuyến nghị khách hàng cần ghi nhớ và áp dụng thường xuyên:

Chủ động phòng ngừa là chính

Đây là nguyên tắc đầu tiên và có tính chất nền tảng trong công tác PCCC. “Phòng cháy hơn chữa cháy” không chỉ là khẩu hiệu mà còn là định hướng hành động rõ ràng: hãy chuẩn bị kỹ lưỡng để ngăn ngừa nguy cơ cháy nổ ngay từ đầu.

Một số biện pháp phòng ngừa quan trọng bao gồm:

• Kiểm tra định kỳ hệ thống điện, thiết bị sinh nhiệt, đặc biệt là tại các khu vực sản xuất, bếp ăn, kho chứa hàng.

• Không để vật liệu dễ cháy gần nguồn nhiệt, nguồn lửa hoặc thiết bị dễ phát sinh tia lửa.

• Tổ chức tuyên truyền, huấn luyện an toàn PCCC định kỳ cho nhân viên, cư dân và các thành viên trong gia đình.

Sẵn sàng chữa cháy kịp thời

Trang bị thiết bị chữa cháy là bước đầu tiên, nhưng hiệu quả chữa cháy phụ thuộc vào khả năng phản ứng nhanh và đúng cách. Khi sự cố xảy ra, từng giây đều quý giá. Do đó:

• Trang bị và kiểm tra định kỳ bình chữa cháy, hệ thống chữa cháy tự động.

• Đào tạo kỹ năng sử dụng thiết bị chữa cháy, từ bình bột, bình CO₂ đến vòi phun nước.

• Lên kế hoạch thoát hiểm rõ ràng và diễn tập định kỳ để đảm bảo mọi người đều biết cách di chuyển an toàn.

• Lắp đặt hệ thống báo cháy tự động, chuông báo động và đèn khẩn cấp để phát hiện và xử lý sớm.

Một phút lúng túng khi có cháy có thể đổi lấy thiệt hại gấp nhiều lần so với việc chuẩn bị kỹ lưỡng từ trước.

Huy động lực lượng tại chỗ là yếu tố quyết định

Nguyên tắc “4 tại chỗ” do Chính phủ quy định bao gồm:
Lực lượng tại chỗ – Phương tiện tại chỗ – Chỉ huy tại chỗ – Hậu cần tại chỗ.

Đây là mô hình hiệu quả, đặc biệt tại:

• Khu dân cư, tòa nhà chung cư, khu công nghiệp, nhà xưởng, nơi lực lượng cứu hỏa chuyên nghiệp không thể tiếp cận ngay.

• Cơ sở sản xuất – kinh doanh nên chủ động thành lập đội PCCC cơ sở được huấn luyện bài bản, có trách nhiệm và nắm rõ quy trình xử lý cháy nổ.

Khi lực lượng tại chỗ được huy động đúng lúc, tổ chức chặt chẽ, thiệt hại sẽ được giảm thiểu tối đa.

Kết hợp giữa phòng ngừa và chữa cháy hiệu quả

Phòng ngừa tốt giúp giảm nguy cơ cháy xảy ra. Chữa cháy hiệu quả giúp giảm thiệt hại khi cháy đã xảy ra. Cả hai cần được thực hiện song song, liên tục và có kế hoạch rõ ràng.

Ví dụ: Một nhà máy vừa lắp đặt hệ thống báo cháy tự động, vừa tổ chức diễn tập PCCC hàng quý chắc chắn sẽ an toàn và kiểm soát rủi ro tốt hơn nhiều so với nơi không có biện pháp nào.

Các sai lầm phổ biến khi thực hiện nguyên tắc phòng cháy chữa cháy

Dù đã được phổ biến rộng rãi, nhưng trên thực tế, việc thực hiện các nguyên tắc phòng cháy chữa cháy tại nhiều cơ sở vẫn tồn tại những sai lầm đáng tiếc, tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ cao và làm giảm hiệu quả xử lý sự cố khi xảy ra. Dưới đây là một số lỗi phổ biến mà Phúc Bảo An thường ghi nhận trong quá trình tư vấn và khảo sát thực tế:

Tâm lý chủ quan vì “chưa từng xảy ra cháy”

Nhiều người và tổ chức cho rằng “chưa từng bị cháy” đồng nghĩa với “không có nguy cơ cháy”. Đây là suy nghĩ rất nguy hiểm. Hỏa hoạn thường xảy ra bất ngờ, và thiếu chuẩn bị từ đầu sẽ khiến thiệt hại tăng lên gấp nhiều lần.

Thực tế: Nhiều vụ cháy lớn tại xưởng sản xuất, kho hàng… đều bắt nguồn từ việc chủ đầu tư xem nhẹ công tác phòng ngừa.

Không kiểm tra, bảo dưỡng bình chữa cháy định kỳ

Bình chữa cháy nếu không được kiểm tra và nạp lại đúng chu kỳ sẽ mất tác dụng khi cần dùng đến. Đây là lỗi phổ biến ở cả hộ gia đình, doanh nghiệp và chung cư – nơi bình chữa cháy treo “cho có” nhưng khí đã hết, đồng hồ áp suất bằng 0 hoặc bị gỉ sét, rò rỉ.

Giải pháp: Thiết lập lịch kiểm tra định kỳ tối thiểu 6 tháng/lần đối với toàn bộ thiết bị PCCC.

Không tổ chức huấn luyện kỹ năng thoát hiểm và chữa cháy ban đầu

Trang bị thiết bị chỉ là một phần, nhưng thiếu kỹ năng sử dụng hoặc không biết cách phản ứng khi xảy ra cháy là nguyên nhân dẫn đến hoảng loạn, xử lý sai và gây thương vong đáng tiếc.

• Không biết cách dùng bình chữa cháy đúng cách.

• Không biết lối thoát hiểm gần nhất.

• Không được hướng dẫn kỹ cách xử lý trong đám cháy kín khói.

 Khuyến nghị: Tổ chức diễn tập PCCC và huấn luyện kỹ năng sơ tán, dập cháy ban đầu ít nhất 1–2 lần/năm.

Hướng dẫn nhanh cách tuân thủ nguyên tắc phòng cháy chữa cháy

Để đảm bảo an toàn và tuân thủ đúng các nguyên tắc phòng cháy chữa cháy theo luật định, mỗi đối tượng – từ hộ gia đình đến doanh nghiệp, nhà xưởng hay tòa nhà chung cư – đều cần có biện pháp phù hợp với đặc thù hoạt động và môi trường. Dưới đây là hướng dẫn thực tế, dễ áp dụng mà Phúc Bảo An khuyến nghị:

Đối với hộ gia đình

• Trang bị ít nhất 1 bình chữa cháy mini (bình bột hoặc CO₂) và 1 bộ dụng cụ cắt điện khẩn cấp.

• Lập sơ đồ thoát nạn đơn giản, dễ nhớ, dán tại nơi dễ nhìn thấy.

• Hướng dẫn các thành viên trong gia đình – đặc biệt là người già và trẻ nhỏ – cách nhận biết tín hiệu cháy, kỹ năng thoát hiểm an toàn và gọi cứu hỏa (114).

• Không để vật liệu dễ cháy gần bếp, ổ cắm điện, thiết bị sinh nhiệt.

Đối với doanh nghiệp, nhà xưởng

• Xây dựng phương án PCCC nội bộ, phù hợp với loại hình sản xuất – kinh doanh và theo đúng quy định của pháp luật.

• Tổ chức diễn tập PCCC định kỳ ít nhất 2 lần/năm, có phối hợp với lực lượng chức năng khi cần.

• Lắp đặt hệ thống báo cháy và chữa cháy tự động, đặc biệt tại kho hàng, khu vực dễ phát sinh nhiệt.

• Huấn luyện an toàn lao động định kỳ, lồng ghép nội dung kỹ năng PCCC cho toàn bộ nhân viên.

• Kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ toàn bộ hệ thống PCCC và thiết bị chữa cháy.

Đối với tòa nhà chung cư, cao tầng

• Đảm bảo hệ thống báo cháy, chữa cháy, đèn báo thoát nạn hoạt động liên tục 24/7.

• Lối thoát hiểm luôn thông thoáng, không bị chắn lối bởi đồ đạc, xe máy hoặc vật dụng cá nhân.

• Tổ chức kiểm định hệ thống PCCC theo định kỳ, phối hợp với cơ quan chức năng khi đến kiểm tra.

• Ban quản lý tòa nhà cần tập huấn kỹ năng PCCC cho cư dân mới và phổ biến định kỳ các phương án thoát nạn.

Thay đổi bắt đầu từ nhận thức trong nguyên tắc phòng cháy chữa cháy

Nguyên tắc phòng cháy chữa cháy không xa lạ, cũng không quá khó. Nó hiện diện trong từng thói quen nhỏ mỗi ngày: rút ổ điện trước khi ra ngoài, đặt bình chữa cháy đúng vị trí, kiểm tra thiết bị định kỳ, hay đơn giản là chia sẻ một mẹo an toàn PCCC với người thân, đồng nghiệp.

Đó không chỉ là hành động – mà là nhận thức. Và nhận thức đúng chính là bước đầu tiên để xây dựng một môi trường sống và làm việc an toàn, chủ động, không bất ngờ trước hỏa hoạn.

An toàn không phải là điều may rủi. An toàn là lựa chọn – và phải được chuẩn bị từ hôm nay.

Hãy để Phúc Bảo An trở thành đối tác đồng hành đáng tin cậy của bạn:

• Kiểm định và bảo trì hệ thống PCCC đạt chuẩn.

• Cung cấp thiết bị chữa cháy chính hãng.

• Đào tạo kỹ năng thoát hiểm, diễn tập PCCC sát thực tế.

Phòng cháy không chỉ là trách nhiệm pháp lý, mà còn là cam kết bảo vệ người thân, tài sản và tương lai.

PHÚC BẢO AN HOLDINGS.

📍 Phúc Bảo An – Chuyên gia giải pháp PCCC
📞 Hotline: 0917241339
📧 Email: info@pcccphucbaoan.com
🌐 Website: pcccphucbaoan.com

Liên hệ ngay để được tư vấn miễn phí và nhận báo giá ưu đãi nhất!